Hatay’da bir prefabrik evde çıkan yangında iki çocuk yaşamını yitirdi. Konteyner ve çadırlarda elektrikten çıkan yangınların arttığına dikkat çeken mühendisler, “Mevzuata aykırı uygulamalardan vazgeçilmeli” derken, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Hatay Şube Başkanı Cem Hüzmeli, “Merdiven altı konteyner üretimleri ve konteyner içinde kullanılan malzeme incelenmeli” dedi.

TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Hatay Şube Başkanı Cem Hüzmeli, gazetemize yaptığı açıklamada; “İlimiz Samandağ İlçesi Sutaşı Mahallesinde bir prefabrik evde çıkan yangında biri 1, diğer 4 yaşında olan iki evladımızı kaybettik. Hayatını kaybeden çocuklarımıza Allah’tan rahmet, ailelerine sabır ve başsağlığı diliyorum.

Odamızca yerinde yapılan ilk incelemelerde yangının bir dizi elektrik tesisatında eksik ve hatalı uygulamalardan kaynaklandığı anlaşılmıştır. Yaptığımız incelemelerde; tek bir sayaçtan 3 bağımsız bölümün beslendiği, ana sigorta olarak B tipi kullanılması gerekirken; gecikmeli tip, yani kısa devre anında daha yüksek akımlarda atan küçük akımlarda hemen atmayan C tipi sigortanın kullanıldığı, yanan evde topraklama tesisatının bulunmadığı, iç sigorta panosunda kesici sigorta ve linye hattı sigortalarının bulunmadığı, sadece kaçak akım rölesinin bulunduğu, iç tesisatta 2,5mm2 kesitli kablo kullanılması gerekirken 1,5mm2 kesitli kabloların kullanıldığı görülmüştür.

Böyle eksikliklerle dolu bir yapıya elektrik vermek, mühendisliğe, bilime ve özellikle yasalara aykırılık teşkil etmektedir. Yürürlükte bulunan mevzuata göre, bir yapıya elektik verilebilmesi için, kısaca öncelikle projesinin çizilip onaylanması, yapım işinin yetkili kişilerce yaptırılması ve bunun kayıt altına alınması, yapılacak tesisin mevzuata uygunluğunun denetlenmesi için bir Teknik Uygulama Sorumlusu Mühendisin görevlendirilmesi gerektiği, tüm tesisat incelenip onaylandıktan sonra ancak dağıtım şirketince elektrik verilebilmesi gerekmektedir. Yani işin özü, yapılacak elektrik tesisatı mühendislik hizmeti görmeden o tesise elektrik verilmemesi gerekirdi.

Ancak; bölgemizde faaliyet gösteren Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş. nin Mayıs 2023 tarihinde almış olduğu karar ile konteynır ve 50m2 altı prefabrik yapılar için mühendislik hizmeti alınmasına gerek olmaksızın ve tüm teknik sorumluluğu bir taahhütnameyle vatandaşa yükleyerek ve gerekli mevzuat uygulanmayarak denetimsiz bir şekilde elektrik bağlanmaya başlanmıştır. Bu durumun mevzuata aykırı olduğu, bu tip bir uygulamanın can ve mal güvenliği açısından büyük bir risk oluşturacağını defalarca gerek şifai gerekse resmi yazışmalarla iletmemize rağmen bir sonuç alınamamıştır. Elektrik tesisatından anlamayan vatandaşa bir taahhütname ile sorumluluğu yüklemek, açıkça cana ve mala zarar için davetiye çıkarmaktır.

Elektrik tesisatı, yapısı itibari ile tehlikeli olarak sayılan bir işletmedir. Küçük büyük tesis fark etmeksizin elektriğin olduğu her yerde can ve mal riski bulunmaktadır. Elektrik tesisatının oluşturacağı riskleri yok etmek veya en aza indirmek, mühendislik işidir. Mühendisleri ve onların bağlı olduğu Odaları yok saymak çözüm odaklı değildir. 

Mühendislerle ve meslek odalarıyla işbirliği içinde olunmalı. Depremden sonra, dağıtım şirketince alınan kararla binlerce vatandaşımızın elektrik talepleri kontrolsüz, denetimsiz ve mühendislik hizmeti almadan bir taahhütname ile sorumluluk vatandaşa yüklenerek karşılandı. Bu süre içerisinde ilimizin birçok yerinde elektrik tesisatından kaynaklı mal zararı oluşturan birçok yangına hepimiz şahit olduk. Bu sefer maalesef Sutaşı mahallemizde meydana gelen ve iki yavrumuzun can vermesi ile sonuçlanan yangının çıkış nedeni de bahsetmiş olduğumuz kontrolsüz ve mühendislik hizmeti almadan oluşturulan tesisatlardır.

Daha fazla cana ve mala zarar gelmeden bu kararı alan ile kararı uygulayan dağıtım şirketinin derhal bu uygulamadan vazgeçmesi gerekmektedir. Şuana kadar bu şekilde elektrik verilen tüm tesisatların denetlenmesi, tüm konteynırların, kentler dahil iç tesisatları kontrol edilmeli, mevzuata ve mühendisliğe uygun tesisatların yapılması sağlanmalıdır. Büyük bir deprem felaketi ile sarsılan ve hala birçok sorunu çözülemeyen vatandaşlarımızın böyle insan hatası ile canından olması kabul edilebilir durum değildir. Biz Elektrik Mühendisleri Odası olarak, bu sürecin iyileştirilmesi adına her türlü katkıyı vermeye hazır olduğumuzu ifade ediyoruz” dedi.

Haber – Foto: Ümit Dadük Sağaltıcı