İskenderun Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü/elektrik-Elektronik Mühendisliği Anabilim Dalı Profesör Doktor Mustafa YÜKSEK yazdı…

Asrın felaketi olarak nitelendirilen 6 ve 20 Şubat depremlerinin oluşturduğu yıkımın enkazında deprem bölgesinde yaşayan insan ve diğer canlılar büyük bir tehlikeyle karşı karşıyadır. Enkazın içerisinde bulunan tıbbi (yıkılan eczaneler, hastaneler ve evlerde bulunan ilaçlar), evsel (cam, metal, seramik… gibi), çevre dostu olmayan (plastik gibi) ve asbest gibi maddeler bulunmaktadır.

En büyük tehlike enkazdaki asbestin solunmasıdır. Asbest fibrojenik yani camsı yapıda olan ve nano veya mikro büyüklüklere sahip bir tozdur. Solunum yoluyla insan veya hayvanların akciğerlerine girdiğinde küçük bir cam parçası gibi akciğerlerin duvarlarına saplanır. Yapısı gereği hücrenin DNAsıyla bağ yapıp hücre yapısını bozduğundan kanserli hücrelerin oluşmasına neden olur. Asbest, molozlar kaldırılırken toz şeklinde etrafa büyük oranda yayılır ve o bölgede bulunan insan ve hayvanlar bu tozları maalesef solunum yoluyla vücutlarına alırlar.

Bu nedenle molozların etrafında bulunan insanların maskeli olması ve maskelerini sık aralıklarla değiştirmeleri bu tehlikeden etkilenme ihtimallerini en aza indirecektir. Asbest sadece kanser yapmaz aynı zamanda kalp-damar rahatsızlıklarının oluşmasına da neden olur. Çevremizde depremden kurtulup daha sonra beklenmedik şekilde vefat edenlerin (Örneğin; Rahmetli Ziya HELVACI) olması buna bağlanabilir.

Bir başka tehlike, tıbbi, evsel ve çevre dostu olmayan yani çevreyi kirleten maddelerin de yağmurlar veya diğer yollarla içme sularına karışmaları ve bu vesileyle insan ve hayvanların hayatlarını ciddi bir şekilde tehdit etmesidir. Bu tehlikenin bertaraf edilmesi için molozlardan bu maddelerin dikkatli bir şekilde ayrıştırılmaları gerekir.

Bir diğer önemli tehlike, sokak hayvanlarının cesetlerden beslenerek kuduz olma ve hastalıkları çevreye yayma rolü üstlenmeleridir. Bunun için deprem bölgelerinde gereken önlemlerin alınması ve ilaçlamaların yapılması gerekir.