Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD), Türkiye Cumhuriyeti’nin 102. kuruluş yıldönümü vesilesiyle yayımladığı mesajda, cumhuriyetin kuruluş sürecindeki yokluk ve imkânsızlıkları çarpıcı detaylarla gözler önüne serdi ve cumhuriyet devrimlerinin ülkeyi modern bir seviyeye taşıma başarısını vurguladı. Dernek,

mesajında ayrıca günümüz Türkiye’sinin karşı karşıya olduğu sorunlara ilişkin sert eleştirilerde bulunarak Yeniden Atatürk Cumhuriyeti hedefine ulaşma sözü verdi.

Zorlu Kuruluş Şartları ve Atatürk’ün Liderliği

ADD, Mondros Mütarekesi sonrası Osmanlı İmparatorluğu’nun enkazı üzerinde, esarete mahkûm edilmiş Türk Ulusu’nun Mustafa Kemal Paşa önderliğinde yoktan var ettiği Türkiye Cumhuriyeti’ni, “dünyanın en haklı, en ahlaklı, en namuslu devleti” olarak tanımladı.

Mesajda, 1923 yılındaki ülkenin içler acısı durumu rakamlarla ortaya konuldu:

• Ekonomi ve Sanayi: Osmanlı’dan sadece 4 fabrika (Feshane, Bakırköy Bez, Beykoz Deri, Hereke İpek) kalmış, toplam elektrik üretimi 50 kilovatsaat kadardı. Kişi başına ulusal gelir sadece 45 dolardı.
• Eğitim ve Cehalet: 40 bin köyün 37 bini okulsuzdu. Erkeklerin %7’si, kadınların ise binde 4’ü okuma yazma biliyordu.
• Sağlık ve Nüfus: 12 milyon nüfusun yarısı salgın hastalıklarla boğuşuyordu. Bebek ölüm oranı binde 400’ün üzerindeydi ve ortalama yaşam süresi 40 yıldı. Toplamda sadece 337 doktor görev yapıyordu.
• Sosyal Durum: Kadınlar insan yerine konulmuyor, kız çocuğu “başlık parası karşılığı satılacak mal” olarak görülüyordu. Kadınların seçme-seçilme, boşanma gibi hakları yoktu.
• Altyapı ve Borç: Dört mevsim kullanılabilen karayolu yoktu. Ödenmesi gereken Osmanlı’dan kalma 470 milyar dolarlık (bugünkü karşılığıyla) Düyun-u Umumiye borcu bulunuyordu.

Cumhuriyet Mucizesi ve Devrimlerin Başarısı

Metin, Atatürk ve Kemalist kadroların emperyal sömürü düzenini yıkarak ve cehaletle savaşarak bu zorlukların üstesinden geldiğini vurguladı:

• Ekonomik Kalkınma: “Her fabrika bir kaledir” şiarıyla 46 fabrika kuruldu. Türkiye, uçak üreten bir sanayi ülkesi ve kendini doyurabilen 7 dünya ülkesinden biri haline geldi. Demiryolları, limanlar ve madenler devletleştirildi.
• Sosyal ve Kültürel İlerleme: Eğitim birliği, laik ve bilimsel eğitim gerçekleştirildi. Tekke ve zaviyeler kapatıldı. Halk kütüphane ve müzelerle tanıştırıldı.
• Sağlık: Aşı ve ilaç üretimiyle salgın hastalıklar bitirildi.
• Yönetim: Devletin namusla, liyakatle, akıl ve bilimle yönetildiği; hırsız, yolsuz, talancı ve gericiye göz açtırılmadığı belirtildi. “Cumhuriyet, bilhassa kimsesizlerin kimsesi” şiarının bu şekilde hayata geçirildiği ifade edildi.

Bugüne Dair Sert Eleştiriler ve ADD’nin Taahhüdü

Dernek, 1950’den itibaren işbaşına gelen ve halen devam eden sağ iktidarlar döneminde Atatürk’ün yolundan sapıldığı eleştirisini yöneltti:

• Terk Edilen İlkeler: Akıl ve bilim yolu terk edilerek Aydınlanma Devrimleri görmezden gelindi.
• Eğitimde Bozulma: Laik, bilimsel ve ücretsiz eğitim yozlaştırıldı; okullar tarikatlara teslim edildi.
• Sağlık ve Ekonomi: Kamucu sağlık sistemi ticarileştirildi, yerli aşı ve ilaç üretimi sıfırlandı. Üretim ekonomisinden vazgeçilerek tarım ürünü ithalatçısı olundu.
• Yönetim Krizi: Yargı bağımsızlığı, hukukun üstünlüğü ve kuvvetler ayrılığı ilkeleri yok sayıldı. Orduya siyaset sokuldu ve devlet **”Şahsım Devleti”**ne dönüştürüldü.
• Halkın Durumu: Milletin fakr ü zaruret içinde olduğu belirtildi.

ADD, mesajını “İşte bu ahval ve şerait içinde dahi” vazifelerinin bilincinde olduklarını belirterek sonlandırdı. Dernek, “Kemalizm’in namus sesini bir sis çanı gibi yurdumuz semalarına asarak milletimizle birlikte Yeniden Atatürk Cumhuriyeti’ne ulaşacağız” sözüyle taahhüdünü yineledi.

Ümit Dadük Sağaltıcı